قضا و قدر پرتوئی از تفسیر نمونه

موضوع : قضا و قدر

توضیح: این فایل به صورت ورد و آماده ی پرینت می باشد

    مقدمه
    واژه قضا به معناي گذراندن، به پايان رساندن و يكسره كردن و نيز به معناي داوري كردن (كه نوعي يكسره كردن است) به كار مي رود و واژه «قَدُر» و «تقدير» به معناي اندازه، اندازه گيري و چيزي را به اندازه معين ساختن استعمال مي‎شود.
1- همه چيز اندازه دارد.
در آيات مختلفي از قرآن مجيد مي‌خوانيم كه هر چيزي محدود به حدي است كه از آن حد تجاوز نمي‌كند. در سوره طلاق آيه3 مي‌فرمايد: «قد جعل الله لكل شييء قدراً» (خدا براي هر چيز مقدار و اندازه‌اي قرار داده است) و در سورة حجر آية 21 مي‌خوانيم و ان من شييء الاعندنا خزائنه و ماننزله‌الابقدر معلوم» (هر چيزي خزائنش نزد ما است و جز به مقدار معين آن را نازل نمي‌كنيم) در آيات مورد بحث نيز مي‌خوانيم: «و كل شييء عنده بمقدار.»
اينها همه اشاره به آن است كه هيچ چيز در اين عالم بي‌حساب نيست، حتي موجوداتي را كه گاهي در جهان طبيعت، ما بي‌حساب و كتاب فرض مي‌كنيم همه آنها دقيقاً حساب و كتاب دارند، چه ما بدانيم يا ندانيم، و اصولاً حكيم بودن خداوند، نيز مفهومي جز اين ندارد، كه همه چيز در آفرينش او برنامه و حد و اندازه دارد.
آنچه را از اسرار آفرينش امروز بوسيلة علوم دريافته‌ايم، اين حقيقت را كاملاً تأييد مي‌كند. مثلاً خون انسان كه حياتي‌ترين مادة وجودي او است و عهده‌دار رساندن تمام مواد لازم به تمام ياخته‌هاي بدن انسان است، از بيست و چند ماده تركيب يافته. نسبت اين مواد و اندازه و كيفيت هر يك بقدري دقيق است كه با كمترين تغيير سلامت انسان به خطر مي‌افتد و به همين دليل براي شناخت نارسائيهاي بدن فوراً به سراغ آزمايش خون و اندازه‌گيري مواد قندي، چربي، اوره، آهن و ساير اجزاء تركيبيش مي‌روند و از كمي و زيادي اين اجزاء فوراً به علل نارسائيهاي بدن و بيماريها پي مي‌برند. تنها خون انسان نيست كه تركيبي اين چنين دقيق دارد، اين دقت و محاسبه در سراسر عالم هستي موجود است.
ضمناً با توجه به اين نكته روشن مي‌شود كه آنچه را كه گاهي ما بي‌نظمي‌ها و نابسامانيهاي عالم هستي مي‌پنداريم در واقع مربوط به نارسائي علم و دانش ما است و يك موحد و خداپرست راستين هيچگاه نمي‌تواند چنين تصوري دربارة عالم داشته باشد و پيشرفت تدريجي علوم گواه اين واقعيت است. نيز اين درس را مي‌توانيم بياموزيم كه جامعة انسانيت كه جزئي از مجموعة نظام هستي است اگر بخواهد سالم زندگي كند بايد اين اصل «كل شييء عنده بمقدار» بر سراسر آن حكومت داشته باشد و از هر گونه افراط و تفريط و كارهائي كه حساب و كتاب در آن نيست بپرهيزد و در تمام نهادهاي اجتماعي حساب و كتابرا حاكم سازد.
 
2- همه چيز جهان روي حساب است.
جملة «انا كل شيء خلقناه بقدر» در عين فشردگي از حقيقت مهمي در عالم خلقت پرده برمي‌دارد، حقيقتي كه بر سراسر جهان هستي حاكم است و آن اندازه‌گيري دقيق در همة كائنات جهان است. هر قدر علم و دانش بشري پيشرفت مي‌كند به اين اندازه‌گيري دقيق آشناتر مي‌شود. اين اندازه‌گيري دقيق در موجودات ذره‌بيني موجود در كرات عظيم آسماني نيز حاكم است. في‌المثل مي‌شنويم فضانوردان با محاسبات دقيق علمي كه به وسيلة صدها نفر كارشناس متخصص بوسيله‌ مغزهاي الكترونيكي انجام مي‌گيرد موفق مي‌شوند درست در همان منطقه‌اي از كرة ماه كه مي‌خواستند، بنشينند، در حاليكه ظرف چند روزي كه سفينه فضائي فاصلة زمين و ماه را مي‌پيمايد همه چيز دگرگون مي‌شود، ماه هم بدور خود مي‌گردد و هم بدور زمين و جاي آن بكلي عوض مي‌شود و حتي در لحظة پرتاب سفينه نيز زمين هم بدور خود و هم بدور آفتاب با سرعت فوق‌العاده‌اي درحركت است، ولي از آنجا كه تمام اين حركات گوناگون، حساب و اندازة دقيقي دارد كه مطلقاً از آن تخلف نمي‌كند، فضانوردان موفق مي‌شوند كه با محاسبات پيچيده، درست در منطقه مورد نظر فرودآيند!
ستاره شناسان مي‌توانند از دهها سال قبل، خسوف و كسوفهاي جزئي و كلي را كه در نقاط مختلف زمين روي مي‌دهد دقيقاً پيش‌بيني كنند، اينها همة نشانة دقت در اندازه‌گيريهاي جهان بزرگ است.
در موجودات كوچك، در مورچگان ريز با آن اندامهاي پيچيده، متنوع، رگها و اعصاب، ظرافت اين اندازه‌گيري خيره كننده است. هنگامي كه به موجودات كوچكتر، يعني جانداران ذره‌بيني، ميكروبها، ويروسها و آميبها مي‌رسيم ظرافت اين اندازه‌گيري اوج مي‌گيرد و در آنجا حتي يكهزارم ميليمتر و كوچكتر از آن تحت حساب است و از آن فراتر هنگامي كه به داخل اتم وارد مي‌شويم تمام اين مقياسهاي اندازه‌گيري را بايد دور بريزيم و اندازه‌ها به قدري كوچك مي‌شود كه در فكر هيچ انساني نمي‌گنجد. اين اندازه‌گيري تنها در مسأله كميتها نيست، كيفيتهاي تركيبي از اين اندازه‌گيري نيز دقيقاً برخوردار است. نظامي كه بر روح و روحيات انسان و اميال و غرائز او حاكم است، نيز اندازه‌گيري دقيقي در مسير خواسته‌هاي فردي و اجتماعي انسان دارد كه اگر كمترين دگرگوني در آن رخ دهد نظام زندگي فردي و اجتماعي او به هم مي‌ريزد.
در عالم طبيعت، موجوداتي هستند كه آفت يكديگرند و هر كدام ترمزي در برابر ديگري محسوب مي‌شود. پرندگان شكاري از گوشت پرندگان كوچك تغذيه مي‌كنند و از اينكه آنها از حد بگذرند و تمام محصولات را آسيب برسانند جلوگيري مي‌نمايند و لذا عمر طولاني دارند. ولي همين پرندگان شكاري، بسيار كم تخم مي‌گذارند و كم جوجه مي‌آورند و تنها در شرايط خاصي زندگي مي‌كنند، اگر بنا بود با اين عمر طولاني جوجه‌هاي فراوان بياورند، فاتحه تمام پرندگان كوچك خوانده مي‌شد. اين مسأله دامنة بسيار گسترده‌اي در جهان حيوانات و گياهان دارد كه مطالعة آن انسانرا به عمق «انا كل شيء خلقناه بقدر» ‌آشناتر مي‌سازد.
3- اندازه‌گيري دقيق موجودات.
نه تنها نظام حساب شده و متقن جهان از دلايل محكم توحيد و شناسائي خدا است كه اندازه‌گيري دقيق آن نيز دليل روشن ديگري مي‌باشد، ما هرگز نمي‌توانيم اندازه‌گيري موجودات مختلف اين جهان و كميت و كيفيت حساب شده آنرا معلول تصادف بدانيم كه با «حساب احتمالات» سازگار نيست.
دانشمندان در اين زمينه مطالعاتي كرده و پرده از روي اسراري برداشته‌اند كه انسان را در اعجاب عميقي فرو مي‌برد آنچنان كه بي‌اختيار زبان او به ستايش از عظمت و قدرت پروردگار مترنم مي‌گردد. كه در اينجا گوشه‌اي از آن را از نظر مي‌‌‌گذرانيم:
دانشمندان مي‌گويند اگر قشر خارجي كرة زمين ده پا  كلفت‌تر از آنچه هست مي‌بود اكسيژن يعني ماده اصلي حيات وجود پيدا نمي‌كرد يا هر گاه عمق درياها چند پا بيشتر از عمق فعلي بود كليه اكسيژن و كربن زمين جذب مي‌شد و ديگر امكان هيچگونه زندگي نباتي يا حيواني در سطح خاك باقي نمي‌ماند، به احتمال قوي كليه اكسيژن موجود را قشر زمين و آب درياها جذب مي‌كردند و انسان براي نشوونماي خود بايد منتظر مي‌نشست تا نباتات برويند تا از پرتو وجود آنها اكسيژن لازم بانسان برسد.
با حسابهاي دقيقي كه بعمل آمده معلوم شده است اكسيژن براي تنفس انسان ممكن است از منابع مختلف به دست آيد، اما نكته مهم آنست كه مقدار اين اكسيژن درست باندازه‌اي كه براي تنفس ما لازم است در هوا پخش شده است.
اگر هواي محيط زمين اندكي از آنچه هست رقيق‌تر مي‌بود اجرام سماوي و شهابهاي ثاقب كه هر روز به مقدار چند ميليون عدد به آن اصابت مي‌كنند ودر همان فضاي خارج منفجر و نابود مي‌شوند دائماً به سطح زمين مي‌رسيدند و هر گوشة آنرا مورد اصابت قرار مي‌دادند! اين اجرام فلكي به سرعت 6 تا چهل ميل در ثانيه حركت مي‌كنند و بهر كجا برخورد كنند ايجاد انفجار و حريق مي‌نمايند. اگر سرعت حركت اين اجرام كمتر از آنچه هست مي‌بود، مثلاً به اندازة سرعت يك گلوله بود، همة آنها به سطح زمين مي‌ريختند و نتيجة خرابكاري آنها معلوم بود. اگر خود انسان در مسير كوچك‌ترين قطعه اين اجرام سماوي واقع شود، شدت حرارت آنها كه با سرعتي معادل نود برابر سرعت گلوله حركت مي‌كنند او را تكه پاره و متلاشي مي‌سازد. غلظت هواي محيط زمين به اندازه‌اي است كه اشعة كيهاني را تا ميزاني كه براي رشد و نمو نباتات لازم است به سوي زمين عبور مي‌دهد و كليه ميكروبهاي مضر را در همان فضا معدوم مي‌سازد و ويتامين‌هاي مفيد را ايجاد مي‌نمايد. با وجود بخارهاي مختلفي كه در طي قرون متمادي از اعماق زمين بر‌آمده و در هوا منتشر شده است و غالب آنها هم گازهاي سمي هستند، معهذا هواي محيط زمين آلودگي پيدا نكرده و هميشه به همان حالت متعادل كه براي ادامه حيات انساني مناسب باشد باقي مانده است. دستگاه عظيمي كه اين موازنة عجيب را ايجاد مي‌نمايد و تعادل را حفظ مي‌كند همان دريا و اقيانوس است كه مواد حياتي و غذائي و باران و اعتدال هوا و گياهان و بالاخره وجود خود انسان از منبع فيض آن سرچشمه مي‌گيرد. هر كس كه درك معاني مي‌كند بايد درمقابل عظمت دريا سر تعظيم فرود آورد و سپاس گذار موهبت‌هاي آن باشد!…


فهرست مطالب

عنوان                                                                    صفحه

مقدمه    1
1- همه چيز اندازه دارد    1

2- همه چيز جهان روي حساب است    3

3- اندازه‌گيري دقيق موجودات     5

4- ما هر چيزي را به اندازه آفريديم    10

5- تقدير الهي و آزادي اراده انسان    12

  تفسير سوره قدر    18-12

6- شب قدر، شب نزول قرآن     12

7- عظمت شب قدر     13

8- فرشتگان در شب قدر نازل مي‌شوند   
15
9- شبي آكنده از سلامت    17

10- شب قدر در سخن امام باقر(ع)    17

11- آتش دوزخ به بركت سلام فرشتگان در شب قدر«برد» و«سلام» مي‌شود    18

12- چه اموري در شب قدر مقدر مي‌شوند؟ چرا شب قدر، قدر ناميده
       شده؟ (با ذكر 6 دليل)    18

13- شب قدر كدام شب است؟    20

14- چرا شب قدر مخفي است؟     21

15- آيا شب قدر در امتهاي پيشين نيز بوده؟     21

16- چگونه شب قدر برتر از هزار ماه است؟    22

17- چرا قرآن در شب قدر نازل شد؟    23

18- آيا شب قدر در مناطق مختلف يكي است؟    23

19- رابطه قرآن با شب قدر    24

دانلود کامل این فایل ، بعد از خریداری